2021 წლიდან 2023 წლის აგვისტომდე ქუთაისში 23 სკვერი და დასასვენებელი სივრცე მოეწყო. ეს სიამოვნება ქალაქის ბიუჯეტიდან 7,2 მილიონი ლარი დაგვიჯდა. ქუთაისის მთავრობამ სკვერები ქუთაისში საზეიმოდ გახსნა კი გამოუვიდა, მაგრამ მათი მოვლა-პატრონობის რა გითხრათ. 23-დან შვიდი სკვერი უკვე დაზიანებულია და ბავშვების გასართობადაც ვერ გამოდგება, რადგან უსაფრთხოდ სულაც არ გამოიყურება.
დამტვრეულია საქანელები, საბავშვო ატრაქციონები, ნაგვის ურნები; სკამებიდან ამძვრალია ხის დეტალები; დაზიანებულია სანათები, ლამპიონები და წყლის ონკანები; ჩამონგრევის პირასაა სკვერებში მდებარე ფანჩატურების სახურავიც.
ეს სკვერები ქუთაისში მდებარეობს როგორც ქალაქის ცენტრალურ ნაწილში, ისე გარეუბნებში – ბუხაიძის, ილია ჭავჭავაძის, ნიკეას, თომაშვილის, ზურაბ ჭავჭავაძის და მაისურაძის ქუჩებზე. მერიამ ბოლო ორ წელში მოწყობილი სკვერების ნუსხა თავად მოგვაწოდა, ჩვენ კი ყველა მისამართზე მივედით და მდგომარეობა საკუთარი თვალით ვნახეთ.
თავიდან ამბით დაგვაინტერესა იმან, რომ სოციალურ ქსელში მოქალაქეები ხშირად ჩივიან მათ სამეზობლოში მდებარე სკვერებზე, რომლებიც ადამიანების დაუდევრობით ფუჭდება, ვანდალიზმს კი ზედამხედველობას არავინ უწევს.
“რამდენჯერაც დააზიანებენ, იმდენჯერ უნდა აღადგინოს [მერიამ], დიდი დაფიქრება არ სჭირდება ამას. ან შეიმუშაონ დაზიანების აღკვეთის გეგმა. ბინის ეზოებში დადგმულ სასრიალოებზეც ვრცელდება მიხედვის ვალდებულება! კომფორტის გარდა, უსაფრთხოების ზომების დაცვაზე არიან პასუხისმგებლები!’’- იანვარში ამას ქუთაისის მოქალაქე ქრისტინე კიკვაძე წერდა.
“ [სკვერი] სულ გაფუჭდება და დაზიანდება, თუ ვანდალიზმის ჩამდენი არ დაისჯება. ყველა სკვერში უნდა იყოს შესაბამისი კამერები, რათა დაცული იყოს მოსახლეობის უსაფრთხოება, თუმცა ქუთაისში ეს, ალბათ, 40 წლის მერე შემოვა,”- წერდა ქუთაისელი ირაკლი მატარაძე ფეისბუქზე, 2023 წლის იანვარში, გაპონოვის ქუჩის სკვერზე.
აი, ფაქტი ამ სტატიაში მოგიყვებით, რა მდგომარეობაშია სულ რაღაც ორი წლის წინ მოწყობილი სკვერები ქუთაისში და ვის ევალება მათი მოვლა-პატრონობა, დაზიანებების აღმოჩენა, დამნაშავის პოვნა თუ კანონის შესაბამისად დაჯარიმება.
დაზიანებული სკვერები ქუთაისში
ნიკიტინის ქუჩაზე, რიონის ნაპირას მოწყობილი დასასვენებელი სივრცით მერია ყველაზე მეტად ამაყობდა. 2021 წელს ამ მოუვლელი ადგილის სკვერად ქცევა 369 ათასი ლარი დაჯდა. ორი წლის შემდეგ კი სკვერში მდებარე ლამპიონი მოტეხილია, მოგლეჯილია სანათები გადასასვლელ გვირაბში, დაზიანებულია სკამი და შადრევანი. ბოძებზე გაკრული წარწერები გვაფრთხილებს, რომ სკვერში ვიდეოგადაღება მიმდინარეობს. თუმცა, როგორც ჩანს, კამერები სულაც არ მუშაობს. მერიას სკვერებში ვანდალიზმის კონტროლზე და სათვალთვალო კამერებზე რომ ვკითხეთ, ნიკიტინის სკვერში ვიდეოთვალთვალის მოწყობილობები არ უხსენებიათ.
ფოტო: 2023 წლის 9 ოქტომბერი
ზურაბ ჭავჭავაძის ქუჩაზე მდებარე სკვერში დაზიანებულია ხის სასრიალო, ატრაქციონს აკლია კიბის საფეხი და სასრიალომდე მისასვლელი ხის ფიცარი, მოგლეჯილია სახურავიც. რაც შეეხება საქანელებს, სავარაუდოდ, თავის დროზე აქ ორი საქანელა იყო დამონტაჟებული. ახლა კი მათ ადგილას მხოლოდ რკინის ძელია, რომელზეც ატრაქციონი უნდა ეკიდოს. ჩამოსასრიალებელ საბავშვო ატრაქციონს მოაჯირის ფილა აკლია თომაშვილის ქუჩის სკვერშიც.
სახარბიელო მდგომარეობაში არაა არც ბუხაიძის ქუჩის გასართობი სივრცეები. მე-17 ბაღთან მდებარე სკვერში დამტვრეულია საქანელა. ამავე ქუჩაზე მეორე სკვერი სასწრაფო დახმარების შენობის წინაა. აქ საქანელები საერთოდ აღარ დგას და მოგლეჯილია აიწონა-დაიწონაც.
“ყველაფერი, რასაც ხედავთ, ბავშვებმა დაამტვრიეს… ჩვენ არავისთვის მიგვიმართავს, დაზიანების მერე გვეგონა, რომ მოვიდოდნენ და გააკეთებდნენ თვითონ. არავინ მოსულა და დარჩა ასე…’’- გვითხრა ბუხაიძეზე მცხოვრებმა მოქალაქემ, რომელმაც სახელის და გვარის გამხელა არ ისურვა.
ზემოთ ჩამოთვლილებთან შედარებით, ყველაზე სავალალო მდგომარეობაში ნიკეას ქუჩაზე, მე-40 სკოლის წინ მდებარე სკვერია. აქ დასასვენებელი და გასართობი სივრცე მერიამ 2021 წელს 213 ათას ლარად მოაწყო. გახსნიდან ორი წლის შემდეგ კი დაზიანებულია სკვერის ყველა საბავშვო ატრაქციონი და დამტვრეულია საქანელები. სასრიალოს ზღუდეები ისეთ მდგომარეობაშია, რომ მცირეწლოვანი შეიძლება მარტივად გადმოვარდეს. ადგილობრივებმა გვითხრეს, არ ვიცით, ვინ დააზიანაო.
ფოტო: 9 ოქტომბერი
როგორც ჩანს, ზოგიერთ სკვერს ბედი მეტად სწყალობს. დაზიანდა 2023 წლის მაისში მუხრანის ადმინისტრაციულ ერთეულში 867 ათას ლარად მოწყობილი სკვერიც. მერიამ კი მის შეკეთებაზე დროულად იზრუნა.
,,მუხნარში რომ ახალი სკვერია, იქ რამდენჯერ დალეწეს და აღვადგინეთ, სათვალავი აერევა უკვე ადამიანს. ყველაფრის ინსტრუქტაჟი შეიძლება??? ნაგავი ურნაში რომ უნდა ჩაყარო და არა ძირს, საკუთარი წონა რომ უნდა გავითვალისწინოთ საქანელაზე დაჯდომამდე და ა.შ…,”- წერდა სოციალურ ქსელში ნანა მეგრელიშვილი, მუხრანის ადმინისტრაციაში ქუთაისის მერის წარმომადგენელი.
ვცადეთ გაგვერკვია, რა სტრატეგია აქვს ადგილობრივ მთავრობას, როგორ აკონტროლებს სკვერებში ვანდალიზმს ან რა პრინციპით წყვეტს, რომელი შეაკეთოს ხელახლა და რომელი არა.
თუ გსურთ, რომ “აი, ფაქტმა” გააგრძელოს მსგავს თემებზე წერა, მაშინ გახდით ჩვენი სპონსორი
ვის ევალება სკვერების დაზიანების კონტროლი და შესაბამისი ზომების მიღება?
გასულ წელს ქუთაისის მერიამ გადაწყვიტა, რომ სჭირდებოდათ ცალკე სამსახური, რომელიც საქალაქო ინფრასტრუქტურას გააკონტროლებდა და დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში, დამრღვევს დააჯარიმებდა. ამ მიზნით, 2022 წლის 30 სექტემბერს შეიქმნა ა(ა) იპ ქუთაისის მუნიციპალური ინსპექცია, რომელსაც მუნიციპალური საკუთრების დაცვა ევალება.
პირველ წელს ა(ა) იპ-ის ბიუჯეტი 480 ათასი ლარი იყო, 2023 წლის გეგმით კი გაორმაგდა და 965,000 ლარია. მუნიციპალურ ინსპექციას დემურ ინანეიშვილი ხელმძღვანელობს.
“…დარღვევათა გამოვლენა და კანონმდებლობის შესაბამისად მათზე რეაგირება, პრევენციულ ღონისძიებათა დაგეგმვა და განხორციელება, მუნიციპალური საკუთრების დაცვა.’’- ასე აღწერდა ქუთაისის მერია ახლადშექმნილ ა(ა)იპ-ის ფუნქციებს. რადგან სკვერები ქუთაისში მერიის საკუთრებაა, ლოგიკურია, რომ მუნიციპალურ ინსპექციას მათზე ზრუნვაც ევალებოდეს.
ქუთაისის მერიას ოფიციალური წერილი გავუგზავნეთ, რომ გაგვეგო რა ფორმით ავლენენ სკვერის დაზიანებებს, როგორ პოულობენ სამართალდამრღვევებს და შემდეგ რა არის რეაგირების ზომა?
ინსპექციამ არ გვიპასუხა, რა გზებით ავლენენ დარღვევებს, მხოლოდ ორი წინადადებით მოგვწერეს – შეტყობინება არ შემოსულა ვანდალიზმის ფაქტებზე და შესაბამისად, არც არავინ დაგვიჯარიმებიაო.
კანონის მიხედვით, ვანდალიზმის ფაქტზე ჯარიმა 100-დან 300 ლარამდეა, განმეორების შემთხვევაში კი 500 ლარი.
მოქალაქეები კი გვეუბნებიან, არ ვიცით ვინ დააზიანა სკვერებიო, მაგრამ წესით, ამის გაგება სირთულე არ უნდა იყოს მერიისთვის, გასართობ სივრცეებში სათვალთვალო კამერები რომ ჰქონდეთ დამონტაჟებული და მათ ჩანაწერებს პერიოდულად ამოწმებდნენ.
ქუთაისის მერიის მიერ გამოგზავნილი ინფორმაციის მიხედვით, ბოლო სამი წლის განმავლობაში მოწყობილი 23 სკვერიდან სათვალთვალო კამერა მხოლოდ ორგანაა – ნინოშვილის და თამარ მეფის ქუჩაზე მდებარე სკვერების კონტროლისთვის. გამოდის, დანარჩენი სკვერების უსაფრთხოება და მოვლა-პატრონობა მოსახლეობის პასუხისმგებლობასაა მინდობილი.
ხალხი კი ჩვენთან საუბარში ამბობს, რომ დაზიანებულ სკვერებს მაშინ მოევლება, თუ მერია იქნება ფხიზლად და დამზიანებელს ჯარიმას დააკისრებს. ხოლო თუ ის არასრულწლოვანია, მისი მშობელი უნდა დაჯარიმდესო.
კანონის მშვენიერი ჩანაწერები რომ პრაქტიკაშიც ეფექტიანად სრულდებოდეს, ქუთაისში ამდენი მოუვლელი სკვერი არ იქნებოდა. მაგალითად, „ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში“ წელს შეტანილი ცვლილებები ამბობს, რომ მოედანზე, გზაზე, პარკში, სკვერში, მიწისქვეშა გადასასვლელში განთავსებული ინფრასტრუქტურის/ინვენტარის, საზოგადოებრივი სარგებლობისთვის განკუთვნილი სხვა ობიექტის, მათ შორის საგზაო ნიშნის, შუქნიშნის, გარესამეთვალყურეო კამერის განზრახ დაზიანება ან განადგურება, ასევე საზოგადოებრივი ტრანსპორტის განზრახ დაზიანება ან საზოგადოებრივ ტრანსპორტში არსებული ინვენტარის განზრახ დაზიანება ჯარიმდება 300 ლარით. განმეორების შემთხვევაში კი თანხა 500 ლარამდე გაიზრდება. განმეორებითი სამართალდარღვევა ითვალისწინებს 5-დღიან ადმინისტრაციულ პატიმრობასაც.
დავურეკეთ ქუთაისის მუნიციპალური ინსპექციის ხელმძღვანელ დემურ ინანეიშვილს, რომ გაგვეგო, როგორია ინსპექტორების ერთი სამუშაო დღე, ევალებათ თუ არა სკვერების დაზიანების აღმოჩენისას ჯარიმის გამოწერა, კანონდარღვევის დასაფიქსირებლად მოქალაქეების შეტყობინების შემდეგ გადიან თუ ყოველდღიური მონიტორინგიც აქვთ?
ისიც გვინდოდა გვეკითხა, მისი აზრით, როგორ უნდა გახდეს ინსპექციის საქმიანობა უფრო ეფექტიანი და შედეგისმომტანი. ასევე, თუ აწვდიან ხალხს ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ სად და როგორ დაუკავშირდნენ.
ინანეიშვილმა გვითხრა, მე ვერაფერზე გიპასუხებთ, პრესსამსახურს მიმართეთო. უცნაურია, როგორ უნდა იცოდეს ეს საკითხები მერიის პრესსამსახურმა მუნიციპალური ინსპექციის სამსახურის ხელმძღვანელზე უკეთ?
რა გაეწყობოდა, მივმართეთ ქუთაისის მერიას. პრესსამსახურის ხელმძღვანელმა თეონა გიორგაძემ დაგვაიმედა, გაგირკვევთ ამ საკითხსო, მაგრამ როგორც სჩვევია, სულ ტყუილად დაგვპირდა.
მერია მედიის მიმართ ანგარიშვალდებულებას რომ ვერ გრძნობს, ამას კი მივეჩვიეთ, მაგრამ პრობლემა ისაა, რომ მოქალაქეებიც შეეგუებიან მათგან გულგრილ დამოკიდებულებას და არ მოითხოვენ იმას, რაც ეკუთვნით. იმედია, ქუთაისის მერია, კონკრეტულად კი მუნიციპალური ინსპექცია დაფიქრდება ამ ამბავზე და შეცვლის დამოკიდებულებას.
მასალაში გამოყენებული წყაროები
