ავტორი: ნინო აფაქიძე
“რუსული კანონის” მიღებამ საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესი გაყინა და ქვეყნის საგარეო პოლიტიკა ევროკავშირს კიდევ უფრო დააშორა. არადა, 2023 წლის დეკემბერში კანდიდატის სტატუსი რომ მოგვცეს, ევროპელებმა იქვე მოაყოლეს 9 ნაბიჯი, რომელიც ქვეყანას გადასადგმელი აქვს და რომლის გარეშეც საქართველო კავშირის წევრი ვერ გახდება.
ამ 9 დათქმიდან ერთ-ერთი პირველი საქართველოს საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის ევროკავშირთან თანხვედრაში მოყვანაა.
ბოლო მონაცემებით, საქართველოს ევროკავშირის საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკასთან (CFSP) 43%-ანი თანხვედრა აქვს. გაფართოების პოლიტიკის შესახებ დოკუმენტში ევროკომისია იმედოვნებს, რომ მიმდინარე წელს საქართველოს ამ მაჩვენებლის გასაზრდელად დამატებით ძალისხმევას გამოიჩენს.
საქართველოში ევროკავშირის ელჩის, პაველ ჰერჩინსკის განცხადებით, მხარეებს შორის არსებული დაბალი თავსებადობის მაჩვენებელი (43%) გამოწვევაა: “ამ დროისთვის, თანხვედრის მაჩვენებელი საკმაოდ დაბალია, განსაკუთრებით, გაწევრიანების მსურველ სხვა ქვეყნებთან შედარებით. …გრძელი გზა აქვს გასავლელი იმისთვის, რომ ჰქონდეს იგივე პოზიცია საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკაში, როგორიც ევროკავშირს აქვს.”
საქართველომ 2023 წლის დეკემბერში ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი იმ პირობით მიიღო, რომ ეტაპობრივად შეასრულებდა 9 დათქმას, რაც მოიცავს: დეზინფორმაციასთან ბრძოლას, პოლარიზაციის შემცირებას, საარჩევნო და სასამართლო სისტემის რეფორმას, ადამიანის უფლებათა დაცვის სტანდარტის გაუმჯობესებას და დეოლიგარქიზაციას.
ასევე, საპარლამენტო ზედამხედველობის, სპეციალური საგამოძიებო და პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის გაძლიერებას და ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკასთან საქართველოს საგარეო პოლიტიკის თანხვედრის მაჩვენებლის გაუმჯობესებას.
ქართველი სპეციალისტები, რომლებიც ქვეყნის ევროინტეგრაციაზე მუშაობენ, რამდენიმე ძირითად მოვლენას გამოყოფენ, რომელიც საქართველოს საგარეო პოლიტიკას აშორებს ევროკავშირს და შესაბამისად, 9 ნაბიჯის შესრულებას აფერხებს:
- უკრაინის გულგრილი მხარდაჭერა საქართველოს მთავრობის მხრიდან;
- “რუსული კანონის” მიღება და დემოკრატიული პროცესის უკუსვლა;
- ჩინეთის გამოცხადება საქართველოს სტრატეგიულ პარტნიორად;
- ანტი-დასავლური გზავნილების გავრცელება და მასში მთავრობის მონაწილეობა.
2023 წლის ანგარიშში ევროკომისია წერდა, რომ საქართველო არ შეუერთდა რუსეთის ფედერაციისა და ბელარუსის მიმართ ევროკავშირის შემაკავებელ სანქციებს, მათ შორის საჰაერო სივრცის დახურვას.
ევროკავშირს აქვს მოლოდინი, რომ საქართველო თავს შეიკავებს ისეთი ქმედებებისა და განცხადებებისგან, რაც ეწინააღმდეგება ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკას, გაზრდის ჰიბრიდულ და კიბერ მდგრადობას, და კვლავაც არ დაუშვებს ევროკავშირის სანქციების გვერდის ავლას რუსეთისა და ბელარუსის სასარგებლოდ.
რას აკეთებს საქართველოს მთავრობა ამ მოლოდინის საპასუხოდ? მოდით, ჩვენი და ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის დაახლოების ყველა ხელისშემშლელი ფაქტორი ცალ-ცალკე განვიხილოთ.
უკრაინის მიმართ მხარდაჭერა
ევროკავშირის წევრმა ქვეყნებმა საგარეო პოლიტიკის კოორდინაცია რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ გააძლიერეს, იმისთვის, რომ გლობალურ გამოწვევებზე ევროკავშირს ერთიანი პასუხი ჰქონდეს. საამისოდ, CFSP ევროკავშირის ქვეყნების საგარეო პოლიტიკის დაახლოებას უზრუნველყოფს, რადგან საკვანძო საკითხებზე კონსენსუსის მიღწევა რეგიონის თავდაცვისუნარიანობას ზრდის.
საგარეო პოლიტიკის შესაჯერებლად ევროკავშირის გაფართოების პოლიტიკის კომუნიკაცია წევრ და კანდიდატ ქვეყნებს შორის სტრატეგიულ მიდგომას მოითხოვს, მათ შორის ევროკავშირის პოზიციების მხარდაჭერა საერთაშორისო ფორუმებზე და რუსეთისთვის სანქციების არიდებაში მხარის არ დაჭერა.
უკრაინაში მიმდინარე კონფლიქტმა აჩვენა, რომ რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების მხარდასაჭერად ერთიანი პოზიციის ქონაა საჭირო. ექსპერტების აზრით, საქართველო, როგორც კანდიდატი ქვეყანა, სანქციებზე მიერთებით საერთო ევროპული ღირებულებების მიმართ ერთგულებას ადასტურებს. ეს თანხვედრა სანქციების მხარდაჭერასა და ისეთ ფორუმებზე მონაწილეობაში გამოიხატება, როგორიცაა აღმოსავლეთ პარტნიორობა.
“იმ განცხადებებს, რასაც ევროკავშირი რუსეთთან და იმ ქვეყნებთან მიმართებით აკეთებს, სადაც დემოკრატიის მხრივ სერიოზული პრობლემებია (ბელარუსი, თუ აფრიკის ქვეყნები), საქართველო არ უერთდებოდა. ეს ერთ-ერთი მიზეზია, რატომაც მივიღეთ ევროკავშირის დათქმა, პოლიტიკის თანხვედრაში მოყვანის შესახებ”, – გვითხრა სამოქალაქო საზოგადოების ფონდის ევროინტეგრაციის პროგრამის ხელმძღვანელმა, ვანო ჩხიკვაძემ.
“რუსული კანონის” მიღება
საქართველოს მთავრობის მხრიდან უკრაინის გულგრილ მხარდაჭერას გაგრძელებად მოჰყვა “რუსული კანონის” მიღება. მიუხედავად 2023 წლის მარტში “ქართული ოცნების” მიერ გაცემული პირობისა, რომ ამ კანონს აღარ დაუბრუნდებოდნენ, 2024 წლის მაისში საშინაო და საგარეო პროტესტის ფონზე ის მაინც მიიღეს.
საქართველოში ევროკავშირის ელჩის, ჰერჩინსკის შეფასებით, რუსული კანონის მიღებამ ევროინტეგრაციის პროცესი გაყინა.
“კანონის სულისკვეთება და შინაარსი ევროკავშირის ძირითად ნორმებსა და ღირებულებებს არ შეესაბამება. ეს კანონი ძირს გამოუთხრის სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის მუშაობას”, – განაცხადა ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა, ჯოზეფ ბორელმა.
შესაბამისად, კანონის ძალაში დატოვების შემთხვევაში, საფრთხის ქვეშ დგება არა მხოლოდ კონკრეტული დათქმის შესრულება, არამედ მთელი ევროინტეგრაციის პროცესი.
ჩინეთი – საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორი?
მაისში კანონის მიღებამდე “ქართულმა ოცნებამ” ქვეყნის სტრატეგიულ პარტნიორად ჩინეთი გამოაცხადა.
საქართველოს პოლიტიკის ინსტიტუტის (GIP) შეფასებით, “მთავრობის მიერ უკრაინის გულგრილმა მხარდაჭერამ და პოლიტიკურმა გადაწყვეტილებებმა, რომლებიც რუსეთთან და ჩინეთთან კავშირების გამყარებას ემსახურება, კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა საქართველოს თავსებადობა ევროკავშირის საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკასთან.”
სამოქალაქო საზოგადოების ფონდის ევროინტეგრაციის პროგრამის ხელმძღვანელი, ვანო ჩხიკვაძე მიიჩნევს, რომ ჩინეთთან თანამშრომლობა პრობლემურია რადგან, ამ შემთხვევაში დაბალანსების პოლიტიკა არ მუშაობს. ხოლო მსოფლიო გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ ჩინეთი ეკონომიკას როგორც პოლიტიკურ კაპიტალს, ისე იყენებს.
“თუ ევროკავშირია შენი საბოლოო ნავსაყუდელი, მაშინ უნდა ითამაშო იმ წესებით, რა წესებიც აქვს ევროკავშირს, რომლისთვისაც ჩინეთი აღიარებულია როგორც ერთ-ერთი საფრთხე”, – გვეუბნება ჩხიკვაძე.
ამ ფონზე კი ხდება ასეთი რამ: კონკურსში, რომელმაც ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის ასაშენებლად კერძო კომპანია უნდა გამოავლინოს, მხოლოდ ჩინური კონსორციუმი (CCCC) მონაწილეობს. ეკონომიკის სამინისტრო დოკუმენტაციას ჯერ ისევ სწავლობს. საინტერესოა, მიაქცევენ თუ არა შეფასებისას ყურადღებას იმ ფაქტს, რომ ამ კონსორციუმის ერთ-ერთი მონაწილე კომპანია წარსულში აშშ-ისა და მსოფლიო ბანკის მიერაა სანქცირებული.
აშშ-ის ელჩი საქართველოში, რობინ დანიგანი CCCC-ს ჩინეთის კომუნისტურ პარტიასთან კავშირში და რუსეთის სამხედრო ინტერვენციის დაფინანსებაში ადანაშაულებს. საპასუხოდ, თბილისის მერი, კახა კალაძე ანაკლიის პროექტში ჩინური კომპანიის ჩართულობას ეკონომიკისთვის “შვების მომგვრელად” აფასებს.
ანტიდასავლური პროპაგანდა და დეზინფორმაცია
საქართველოს მთავრობის მიერ ბოლო დროს მიღებული გადაწყვეტილებები, რომ ევროპის საგარეო პოლიტიკასთან შეუთავსებელია, ამას ხშირად ვისმენთ ევროპის სხვადასხვა ტრიბუნიდან. როგორ პასუხობს ამ გზავნილებს “ქართული ოცნება” და მისი მთავრობა? – ევროპული ღირებულებების შესახებ დეზინფორმაციის გავრცელებით და ანტიდასავლური პროპაგანდით.
მაგალითად, კახა კალაძე, თბილისის მერი თავის ფეისბუქის გვერდზე წერდა: “არც ერთი გაერთიანება არ მიღირს ჩემი ქვეყნის და ხალხის ინტერესების დასათმობად”.
ღირებულებების დაცვით ევროპაში შესვლაზე საუბრობს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძეც: ”7 წლიან მონაკვეთში გაზრდილია ლგბტქ პირების რაოდენობა ევროპაში სამჯერ… რა თქმა უნდა, ეს არ არის ის ტენდენცია, რომელიც გვინდა, ვიხილოთ ჩვენს ქვეყანაში… როდესაც ევროპარლამენტი დაჟინებით მოგვიწოდებს, რომ ხელი შევუწყოთ იმ ტენდენციებს ჩვენს ქვეყანაში, რომლებიც ასე მძიმედ ეტყობა უკვე ევროპულ საზოგადოებებს, ეს აბსოლუტურად მიუღებელია ჩვენთვის. ჩვენ გვინდა, ჩვენი ღირებულებებით, პრინციპებით შევიდეთ ევროკავშირში.”
საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი, მამუკა მდინარაძე მიიჩნევს, რომ ქვეყანაში გრანტები სექსუალურ უმცირესობათა მხარდასაჭერად შემოდის და ახალგაზრდეს გზას ურევს: “როგორც სასამართლოს წინააღმდეგ, ასევე, ლგბტქ პროპაგანდის მხარდასაჭერად, ანუ ოჯახის ინტერესების დაცვის საპირისპიროდ შემოდის ქვეყანაში ძალიან დიდი ფული…თურმე ამიტომ მოიკლეს თავი შარშან, რომ ჩვენი ახალგაზრდები, ჩვენი ღირსეული მომავალი თაობა მოეტყუებინათ, ამერიკული კანონი რუსულიაო”.
“ნებისმიერი სანქცია, რომელიც ჩემი ქვეყნის დამოუკიდებლობის, სუვერენიტეტის, მშვიდობის დაცვისთვის შეიძლება დამიწესდეს, ჩემთვის პატივია. 43 წელი არ გამჩენია სურვილი ამერიკაში გამგზავრებულიყავი და რატომ გონიათ რომ ახლა მომინდება?! თუ მაინცდამაინც, მექსიკიდან გადავიპარები”, – განაცხადა ქართული ოცნების დეპუტატმა, დიმიტრი სამხარაძემ, მას შემდეგ, რაც მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ პარლამენტარს რუსული კანონის მხარდაჭერისთვის აშშ-მა სავიზო სანქციები დაუწესა.
ცისია კირვალიძე, “მედიის განვითარების ფონდის” თანამშრომელია და ქვეყანაში გავრცელებულ დეზინფორმაციას და ანტიდასავლურ კამპანიებს იკვლევს. ის ჩვენთან საუბრისას აჯამებს იმ გზავნილებს, რაც ბოლო თვეებია ქვეყანაში ვრცელდება:
“მას შემდეგ, რაც ქართულმა ოცნებამ რუსული კანონი შემოაბრუნა, გახშირდა შემთხვევები, როდესაც ხელისუფლების წარმომადგენლები და მათ შორის კრემლისტური აქტორები ცდილობენ, რომ დასავლეთის ნაკლოვანებები დაგვანახონ”. კირვალიძის შეფასებით, პოპულარულია გარყვნილი ევროპის კონცეფცია. “ირაკლი კობახიძე პირდაპირ ამბობდა, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებს აფინანსებენ იმიტომ რომ შემდეგ ამ ორგანიზაციებმა თუნდაც ლგბტქ პროპაგანდა გაავრცელონ, ნარკოტიკების პროპაგანდას ეწეოდნენ”.
MDF-ის დაკვირვებით, ყალბი ინფორმაციის მიმართ საზოგადოების ცნობიერება გაიზარდა, თუმცა იხვეწება დეზინფორმაციის გავრცელების გზები და ფორმები.
“ეს არ არის დათქმების შესრულება. როდესაც დეზინფორმაციას მმართველი პარტია ავრცელებს, ეს ვერ იქნება საქართველოს ევროინტეგრაციის გზაზე ხელშემწყობი ფაქტორი”, – გვეუბნება კირვალიძე.
რას აპირებს მთავრობა საგარეო პოლიტიკის ევროკავშირთან დაახლოებისთვის?
საგარეო და უსაფრთხოების მაჩვენებლის თანხვედრის გაზრდაზე პასუხისმგებელი უწყება საქართველოს მთავრობაა. 2023 წლის 27 ნოემბერს ევროინტეგრაციის სამთავრობო კომისიამ ევროინტეგრაციისთვის განსახორციელებელი ღონისძიებები დაამტკიცა.
ეს რვაგვერდიანი დოკუმენტი სწორედ იმ დათქმის შესასრულებლად საჭირო ნაბიჯებით იწყება, რომელზეც ეს სტატია გიამბობთ. ევროკავშირთან საქართველოს საგარეო პოლიტიკის დაახლოებისთვის განკუთვნილი სამოქმედო გეგმა შემდეგ კომპონენტს მოიცავს:
- 2024-2027 წლებისთვის დამტკიცდა მთავრობის საკომუნიკაციო სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა, რომელიც დეზინფორმაციასთან ბრძოლასაც მოიცავს. აქვე ნახსენებია მთავრობის მიერ კამპანიების ჩატარება ევროპული ღირებულებების მიმართ ცნობიერების ასამაღლებლად. ჩვენ ვეცადეთ, მსგავსი კამპანიების შესახებ ინფორმაცია მოგვეძიებინა, მთავრობასაც ვთხოვეთ გაეზიარებინათ ინფორმაცია, თუ რომელი კამპანია ჩაატარეს, რა ვადებში, ვინ იყო მათი სამიზნე აუდიტორია, რა იყო კამპანიის კონკრეტული ამოცანა და რა შედეგი მიიღეს. მათგან წერილზე პასუხი არ მიგვიღია. არადა, სამოქმედო გეგმის განხორციელების ვადებად მთავრობას 2024 წელი აქვს მითითებული.
- ევროკავშირის განცხადებებთან მიერთების მაჩვენებლის გაუმჯობესება: 2023 წლის განმავლობაში ევროკავშირის უმაღლესი წარმომადგენლის სახელით გაკეთებული 141 განცხადებიდან საქართველო მიუერთდა 70 განცხადებას; მიერთების პროცენტული მაჩვენებელი შეადგენდა 50%-ს. საქართველოში ევროკავშირის ელჩის შეფასებით, რომელიც მან თებერვალში გააკეთა, მიერთების მაჩვენებელი საკმაოდ დაბალია. საგარეო საქმეთა სამინისტროდან ამ დრომდე არ მიგვიღია პასუხი, თუ რომელ კონკრეტულ განცხადებებზე მიერთებისგან შეიკავა თავი საქართველომ.
- არსებული პრაქტიკის საფუძველზე, აქტიური თანამშრომლობის გაგრძელება ევროკავშირის შესაბამის სტრუქტურებთან, რათა საქართველოს ტერიტორია არ იქნას გამოყენებული ევროკავშირის მიერ დაწესებული სანქციებისგან თავის არიდების მიზნით. 2024 წლის თებერვალში ჩვენ გამოვაქვეყნეთ სტატია, რომელიც საზოგადოებას აცნობდა მტკიცებულებებს, თუ როგორ გამოიყენება საქართველოს ტერიტორია რუსეთში სანქცირებული ავტომობილების გასაყვანად. შესაბამისად, კითხვები მთავრობასთან კვლავ რჩება – სრულდება მათი სამოქმედო გეგმის ეს პუნქტი თუ არა?
ჩვენ ამ თემებზე საუბარი გვინდოდა საგარეო საქმეთა სამინისტროსთან და ევროინტეგრაციის სამთავრობო კომისიასთან. მათ ინტერვიუს ჩაწერაზე პასუხი არაერთი მცდელობის მიუხედავად არ გვითხრეს.
რატომ არის გადამწყვეტი მნიშვნელობის უსაფრთხოების და საგარეო პოლიტიკის დაახლოება?
ანა დეკალჩუკი კრიტიკული სფეროების კვლევებში გლაზგოს უნივერსიტეტის პროფესორია. მისი ყველა საუნივერსიტეტო ხარისხი ევროკავშირის სწავლებას უკავშირდება და წლებია ევროკავშირის, რუსეთის და პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ურთიერთობებს იკვლევს. ჩვენ მას ონლაინ ზარის საშუალებით ვესაუბრეთ.
„ევროკავშირისთვის საგარეო პოლიტიკაში საერთო პოზიციიდან საუბარი პრობლემურია, რადგან შედგება 27 წევრი სახელმწიფოსგან, თითოეულ მათგანს ინდივიდუალური საგარეო, ეროვნული პოლიტიკა და პრიორიტეტები აქვს… თუმცა, დაფუძნებისთანავე, კავშირის იდეა საერთაშორისო ასპარეზზე წევრ ქვეყანათა შორის საერთო პოზიციების ქონა იყო. ამიტომ, რიგ საკითხთა გადასაწყვეტად, საჭიროა თითოეული წევრი სახელმწიფოს თანხმობა. მით უფრო არსებულ ტურბულენტურ გეოპოლიტიკურ გარემოში, ევროკავშირისთვის მნიშვნელოვანია, შეეძლოს ერთ ხმაში საუბარი. ეს პრაქტიკული განზომილებაცაა. ამიტომ, თუ საქართველო გაწევრიანდება, ევროკავშირი დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ ეს ერთიანი პოზიციების ქონას ხელს არ შეუშლის. ამიტომ არის ეს პუნქტი ერთ-ერთი გადამწყვეტი მნიშვნელობის“ , – გვითხრა დეკალჩუკმა ინტერვიუს დროს.
ჩვენი რესპონდენტი აზუსტებს, რომ ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ევროკავშირი საქართველოსგან თავისი საგარეო პოლიტიკის დუბლირებას მოითხოვს. “ საქართველოს უნდა ჰქონდეს დამოუკიდებელი საგარეო პოლიტიკა. ამავე დროს, მნიშვნელოვანია, საერთაშორისო ასპარეზზე ქვეყანამ მხარი დაუჭიროს ევროკავშირის პოზიციებს“.
დეკალჩუკი მიიჩნევს, რომ მიერთების მაჩვენებელი, 43%, საკმაოდ დაბალია. დათქმის მიხედვით, ევროკავშირი მოელის, რომ კანდიდატი ქვეყანა უმაღლესი წარმომადგენლის განცხადებებს მიუერთდება საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში. “2024 წელს მიღებულია 42 განცხადება, რომელთანაც მიერთებაც კანდიდატ ქვეყანას შეეძლო. მათგან მხოლოდ 19-ს დაუჭირა მხარი საქართველომ, ანუ 50%-ზე ნაკლებს… საქართველოს ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი აქვს ყველა ქვეყანას შორის, რომელიც ევროკავშირის წევრობას ესწრაფვიან.
დეკალჩუკის განმარტავს, რომ რა პროგრესიც არ უნდა ვაჩვენოთ სხვა დათქმების შესრულებაში, ეს კონკრეტულ ვალდებულებებს ვერ გადაწონის. „არის ერთი რამ, რაც მომწონს ევროკავშირში, ის პოლიტიკურთან ერთად ძალიან დეტალური და ტექნიკურია… გაფართოებას და გაწევრიანების გზაზე არსებობს სია და ფასდება თითოეული პუნქტი. მათ შორის, საგარეო პოლიტიკა მხოლოდ ერთ-ერთი პუნქტია. თუ ქვეყანას პროგრესი მხოლოდ ერთი მიმართულებით აქვს, ეს სხვა ვალდებულებების შესრულებაში ვერ დაეხმარება.”
არადა, სწორედ ამ 9 ნაბიჯის შესრულება და კონკრეტული პროგრესის შეფასება იქნება ერთ-ერთი გადამწყვეტი კომპონენტი ევროკავშირის წევრობის თაობაზე მოლაპარაკებების გასახსნელად. “ჩვენთვის ახლა მთავარი ამოცანა არის ამ 9 ნაბიჯის შესრულება, რაც დაგვაახლოვებს ევროკავშირს და საშუალებას მოგვცემს მოვახდინოთ ტრანსფორმაცია… წლის ბოლოს ევროკავშირი ამ საკითხს დაუბრუნდება, შეაფასებენ საქართველოს, იმ შემთხვევაში, თუ გვექნება გარკვეული პროგრესი, ჩვენ წავალთ წინ”, – გვითხრა სამოქალაქო საზოგადოების ფონდის ევროინტეგრაციის პროგრამის ხელმძღვანელმა ვანო ჩხიკვაძემ.
ამ ვითარებაში ჩანს, რომ პროგრესი რთულად მისაღწევი იქნება. მთავრობა საკუთარ სამოქმედო გეგმასაც კი არ მიჰყვება და 9 ნაბიჯიდან პირველი ორი პუნქტის შესასრულებლად ჯერ ქმედითი გადაწყვეტილებები არ მიუღია.
“საქართველოსთვის ევროკავშირის წევრობის კარი ღიაა. მაგრამ თუ მთავრობა იმავე გზას გააგრძელებს, იმის კეთებას გააგრძელებს, რასაც აკეთებს, ეს კარი დაიხურება და ქართველი ხალხი გადაიხდის შედეგებს იმით, რომ ევროპული პერსპექტივა შემცირდება და გაუქმდება”, – განაცხადა საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა, ჯოზეფ ბორელმა.
წინ საპარლამენტო არჩევნებია, რომელიც პროპორციული სისტემით ჩატარდება და რომელიც განსაზღვრავს, საბოლოოდ შეჩერდება საქართველოს ევროინტეგრაცია თუ ევროპის იმ კარში, რომელიც ამდენი წლის შემდეგ, როგორც იქნა ჩვენთვისაც გაიღო, საბოლოოდ შევალთ.
მასალაში გამოყენებული წყაროები
